Trong cuộc đời hoạt động cách mạng Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại luôn dành những tình cảm tốt đẹp cũng như thời gian, công sức, trí tuệ của mình để giáo dục, bồi dưỡng các thế hệ thanh niên Việt Nam đến với cách mạng, tham gia vào quá trình đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc… Bởi theo Người, thanh niên luôn là lực lượng tiên phong, xung kích trên các mặt trận, góp phần xây dựng hoà bình. Bác rất tin tưởng ở thanh niên - lực lượng hậu bị của Đảng và là lực lượng cách mạng cho đời sau.
Thế hệ trẻ hôm nay sinh ra và lớn lên trong hoà bình. Họ đã và đang thừa hưởng những thành quả đấu tranh do cha ông để lại. Họ đang đi theo con đường mà dân tộc, Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã lựa chọn. Họ cũng đang tiếp tục thực hiện những quan điểm định hướng cho việc giáo dục đào tạo thanh niên trong đường lối chủ trương của của Đảng, trong Tư tưởng Hồ Chí Minh để xứng đáng trở thành những chủ nhân tốt của đất nước. Trong giai đoạn cách mạng mới, với nhiệm vụ trọng tâm đưa đất nước phát triển, từng bước thoát khỏi nghèo nàn lạc hậu, chúng ta có thể nhắc lại lời Người căn dặn các học sinh trong ngày khai trường năm học độc lập đầu tiên: “Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước lên đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu được hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em”. Sự nghiệp đó đòi hỏi sự nỗ lực phấn đấu của thanh niên và “Nhiệm vụ của thanh niên không phải là hỏi nước nhà đã cho mình những gì. Mà phải tự hỏi mình đã làm gì cho nước nhà? Mình phải làm thế nào cho ích lợi nước nhà nhiều hơn? Mình đã vì lợi ích nước nhà mà hy sinh phấn đấu chừng nào?”. Nhắc lại những điều đó vẫn là cần thiết khi hiện nay nhiều thanh niên không hiểu những giá trị của những sự hy sinh trong quá khứ lịch sử dân tộc, không hiểu mối liên hệ giữa lịch sử, hiện tại và tương lai, khi lý tưởng của thanh niên đang bị vật chất hoá bởi những tiện nghi của đời sống và những nhu cầu tinh thần dễ dãi, khi những chuẩn giá trị (cả vật chất và tinh thần) trong giới trẻ đang bị đảo lộn theo chiều hướng xấu mà những chuẩn giá trị mới tốt đẹp chưa kịp định hình bền vững trong xã hội mới đang phát triển với “gia tốc” ngày càng lớn.

Thiết thực kỷ niệm 130 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 – 19/5/2020), Nhà xuất bản Thanh niên đã tổ chức biên soạn và xuất bản cuốn sách “Hồ Chí Minh và những di huấn với thanh niên” nhằm góp phần làm tốt hơn nữa nhiệm vụ tuyên truyền về tư tưởng Hồ Chí Minh với thế hệ trẻ Việt Nam. Quyển sách này đã tập trung làm rõ và nhấn mạnh một số chủ đề chính như: Những luận điểm chính trong tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục thế hệ trẻ Việt Nam; Tấm gương đạo đức, phong cách làm việc của chủ tịch Hồ Chí Minh; Tình cảm yêu thương ấm áp, thân mật và đầy trách nhiệm Người dành cho thế hệ trẻ Việt Nam qua những mẫu chuyện giản dị và chân thực.

Ngay từ thời trẻ, Người đã ý thức được vai trò của thanh niên trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc là vô cùng to lớn. Như tình cảm của một người cha đối với con, Bác Hồ hiểu rõ những ưu, nhược điểm của thanh niên nước ta. Trong quyển sách này có bài “Thư gửi thanh niên” vào tháng 4/1951, Bác viết:

“Ưu điểm của thanh niên ta là hăng hái, giàu tinh thần xung phong. Khuyết điểm là ham chuộng hình thức, thiếu thực tế, bệnh cá nhân, bệnh anh hùng. Rất mong toàn thể thanh niên ta ra sức phát triển những ưu điểm và tẩy sạch những khuyết điểm ấy. Huy hiệu của thanh niên ta là “tay cầm cờ đỏ sao vàng tiến lên”. Ý nghĩa của nó là: Phải xung phong làm gương mẫu trong công tác, trong học hỏi, trong tiến bộ, trong đạo đức cách mạng. Thanh niên phải thành một lực lượng to lớn và vững chắc trong công cuộc kháng chiến và kiến quốc. Đồng thời phải vui vẻ, hoạt bát. Bác mong mỗi cháu và toàn thể các cháu nam nữ thanh niên cố gắng làm tròn nhiệm vụ, để xứng đáng với cái huy hiệu tươi đẹp và vẻ vang ấy”.

Lời dạy của Bác thể hiện tình yêu thương vô bờ bến của người đối với lực lượng thanh niên, càng suy ngẫm chúng ta càng hiểu sâu sắc về những kỳ vọng của Bác đối với thanh niên là hết sức lớn lao nhưng cũng vô cùng vẻ vang. Thanh thiên với sức trẻ dồi dào, năng lực, luôn có tinh thần nỗ lực không ngừng, bền bỉ, kiên trì… Đây chính là một lực lượng có vai trò quan trọng trong quá trình xây dựng và phát triển đất nước, thanh niên luôn hăng hái, xung kích đi đầu trong mọi hoạt động. Tuy nhiên, lực lượng thanh niên với đặc điểm là trẻ nên vẫn còn đâu đó một số ít có lối sống, phong cách chuộng hình thức bên ngoài, thiếu thực tế đôi lúc thể hiện tính cách tự mãng, chủ quan cá nhân. Hồ Chí Minh, vị cha già kính yêu của dân tộc Việt Nam đã hiểu rõ và chỉ ra cho thanh niên thấy ưu điểm của mình là gì, khuyết điểm là gì và mong muốn lực lượng thanh niên cần phấn đấu, tu dưỡng, học tập và rèn luyện, khắc phục hạn chế khuyết điểm, phát huy ưu điểm. Khắc ghi lời dạy của Bác đối với lực lượng thanh niên. Trải qua 71 năm, thế hệ thanh niên Việt Nam nói chung, thanh niên tỉnh Long An nói riêng hôm nay đã và đang nỗ lực vượt qua mọi khó khăn, thử thách để học tập, rèn luyện và trưởng thành, có đầy đủ bản lĩnh để bất cứ hoàn cảnh nào, được phân công đi bất cứ đâu, làm bất cứ việc gì cũng sẵn lòng cống hiến một cách xứng đáng nhất, thực hiện tốt nhất tinh thần “Đâu cần thanh niên có, việc gì khó có thanh niên”.

Những lời dạy của Bác là bài học sâu sắc với tất cả mỗi người đặc biệt là với thế hệ trẻ. Trong cuộc sống hằng ngày, có thật nhiều tấm gương đã nỗ lực hết mình để thực hiện điều đó, đó chính là những tấm gương sáng để chúng ta học tập và noi theo. Song cũng có nhiều người đã quên nó, đó là những người vội vàng bỏ cuộc khi gặp khó khăn, là những người sống vô tâm, thờ ơ, ích kỉ, là những người sống lãng phí, đua đòi ăn chơi,.... Thật đáng buồn, đáng trách biết bao với những người như thế. Bác luôn căn dặn thanh niên: “Thanh niên sẽ làm chủ nước nhà. Phải học tập mãi, tiến bộ mãi, mới thật là thanh niên”. Bác luôn nhấn mạnh đến việc học tập, vấn đề cốt lõi để các thế hệ thanh niên trang bị cho mình sự hiểu biết, vốn kiến thức, một trong những điều kiện tiên quyết để đảm bảo cho các thế hệ thanh niên có thể vươn mình ra biển lớn, lấy sức trẻ làm giàu cho Tổ quốc, quê hương. Có thể khẳng định rằng, chăm lo, bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một bộ phận quan trọng trong hệ thống tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Đất nước ta đang nỗ lực thực hiện công cuộc đổi mới và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, trong bối cảnh thế giới đang bước vào cuộc cách mạng lần thứ tư, đã và đang đặt ra nhiều khó khăn, thách thức đối với công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, nhưng đồng thời cũng mở ra những cơ hội để Việt Nam có thể tiến nhanh, tiến mạnh, đi tắt, đón đầu và bắt kịp sự phát triển của các quốc gia trong khu vực và trên thế giới. Để đưa nước ta sớm “Sánh vai cùng các cường quốc năm châu” thì hơn ai hết, thanh niên chính là lực lượng nòng cốt, là người giữ vai trò quan trọng, quyết định đến sự thành bại của sự nghiệp cách mạng nước nhà.

Thực tế tình hình dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp vừa qua. Hơn ai hết, lực lượng thanh niên trong cả nước nói chung, lực lượng thanh niên tỉnh Long An nói riêng đã thể hiện tinh thần đoàn kết, xung kích, tình nguyện chung tay cùng cả hệ thống chính trị trong cuộc chiến chống dịch bệnh Covid-19. Từng đoàn viên thanh niên đã phát huy được tinh thần xung kích, gương mẫu đi đầu trong tham gia công tác phòng, chống dịch, lực lượng thanh niên đã hăng hái, tích cực đến từng nhà, hướng dẫn từng người dân tham gia khai báo sức khỏe tự nguyện, thường xuyên đăng tải các thông tin chính thống phản ánh về hoạt động phòng, chống dịch Covid-19 của cả nước, địa phương và thanh niên; tình nguyện đăng ký tham gia làm việc tại các khu cách ly tập trung khi có yêu cầu…

Để đáp lại tình cảm yêu thương của Chủ tịch Hồ Chí Minh, sự tin tưởng của Đảng, Nhà nước và nhân dân, tiếp nối truyền thống anh hùng của lớp lớp thanh niên thế hệ đi trước, trong thời gian tới mỗi đoàn viên thanh niên cần không ngừng cố gắng rèn luyện xây dựng cho mình bản lĩnh chính trị vững vàng; thường xuyên tu dưỡng phẩm chất đạo đức cách mạng, lối sống trong sáng; sống có lý tưởng, có hoài bão; chủ động học tập nâng cao trình độ về mọi mặt và tích cực hội nhập; thường xuyên rèn luyện sức khỏe cả về thể chất và tinh thần.

Hay tại bài nói chuyện tại buổi Lễ khai mạc trường Đại học Nhân dân Việt Nam vào ngày 19 tháng 1 năm 1955, Bác đã nói:“Nhiệm vụ của thanh niên không phải là đòi hỏi nước nhà đã cho mình những gì, mà phải tự hỏi mình đã làm gì cho nước nhà? Mình phải làm thế nào cho ích lợi nước nhà nhiều hơn? Mình đã vì lợi ích nước nhà mà hi sinh chiến đấu đến chừng nào?”

Thật vậy, “Nhiệm vụ của thanh niên không phải là đòi hỏi Nước nhà đã cho mình những gì, mà phải tự hỏi mình đã làm gì cho Nước nhà” để nói lên một điều, thời đại nào, giai đoạn nào đất nước cũng luôn cần sự “sống để yêu thương và dâng hiến” của thế hệ trẻ. Thế hệ trẻ hôm nay càng cần cố gắng tiếp thu, tích lũy tri thức, cần cố gắng học tập, lao động, rèn luyện, tu dưỡng đạo đức,… để xây dựng Tổ quốc thêm đẹp giàu, thêm văn minh, xây dựng, củng cố hơn lòng tự hào, tự tôn dân tộc, để mỗi lần nhắc đến cái tên Việt Nam là thêm một lần yêu thương, tự hào. Hiện nay, trong công cuộc đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, Đảng và Nhà nước đánh giá rất cao vai trò, trách nhiệm của thanh niên, luôn quan tâm chăm lo xây dựng và phát huy sức mạnh của các thế hệ thanh niên tham gia vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Trách nhiệm xã hội của thanh niên được hiểu là bổn phận và nghĩa vụ của mỗi thanh niên với xã hội trên các phương diện của đời sống. Ngoài ý nghĩa là bổn phận, nghĩa vụ thì trách nhiệm xã hội của thanh niên còn mang ý nghĩa đạo đức, nghĩa là trong đó phải thể hiện được sự tự nguyện, tự giác trong thực hiện nghĩa vụ công dân với sự phát triển chung của đất nước. Trách nhiệm xã hội được thể hiện dưới nhiều hình thức khác nhau tùy vào quan hệ, tính chất và thời điểm lịch sử. Ở mỗi thời điểm khác nhau, trách nhiệm xã hội cũng thể hiện khác nhau.

Trước hết, thanh niên hiện nay phải có trách nhiệm với gia đình, có trách nhiệm với cộng đồng, với tập thể nơi mình sinh sống và làm việc, dám nghĩ, dám làm và dám chịu trách nhiệm. Có trách nhiệm với cộng đồng là một lối sống đẹp được thanh niên trong thời gian qua phát huy tích cực. Các hoạt động hướng tới cộng đồng được tổ chức với nhiều hình thức phong phú, đó là: những chiến dịch tình nguyện mùa hè xanh, tiếp sức mùa thi… Trách nhiệm xã hội của thanh niên còn được thể hiện ở trách nhiệm trong việc học tập, nghiên cứu, luôn biết vươn lên trau dồi và lĩnh hội toàn diện những tri thức mới, tiên tiến để từ đó áp dụng trong công việc và trong lao động sản xuất, góp phần đưa đất nước ta nhanh chóng hội nhập và thúc đẩy sự phát triển nền kinh tế thế giới.

Muốn cống hiến thanh niên cần phải có sức khỏe, có trí tuệ và sống có lý tưởng, mục tiêu, hoài bão, khát vọng, và nhất là phải rèn luyện đạo đức. Người tài giỏi mà ích kỷ, thực dụng thì cái tài đó cũng trở nên vô nghĩa, do vậy rèn luyện tư cách đạo đức tốt là một phần tố chất mà thanh niên cần có. Thanh niên cần được tôi luyện đạo đức vì đạo đức là cái gốc của con người. Có nền tảng đạo đức tốt thì bản thân sẽ biết làm điều thiện và lánh xa cái ác, biết bảo vệ cái hay, cái tốt.

Ngày nay, trước sự tác động mạnh mẽ của mặt trái kinh tế thị trường, hội nhập kinh tế quốc tế, đồng thời các đối tượng phản động, thù địch trong và ngoài nước sử dụng những biện pháp tuyên truyền rất tinh vi, xảo quyệt nhằm tác động đến tâm tư, tình cảm, ý chí của thanh niên. Trách nhiệm của thanh niên Việt Nam hiện nay đối với vấn đề này đó là phải luôn bản lĩnh, sáng suốt, tỉnh táo, giữ vững lập trường và có phản ứng, thái độ đúng đắn, đấu tranh kiên quyết với những luận điệu sai trái, thù địch không để các thế lực thù địch, phần tử xấu lôi kéo, dụ dỗ vào các hoạt động gây rối, biểu tình gây mất ổn định an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, kiên quyết giữ gìn môi trường hòa bình, ổn định để hội nhập và phát triển đất nước.

Thế hệ của Bác, của cha anh là thế hệ người mở đường, dựng nước. Thế hệ trẻ chúng ta ngày nay có trọng trách nối tiếp sự nghiệp xây dựng quê hương, đất nước và tuổi trẻ chúng ta ngày nay phải luôn tự hỏi mình đã chọn con đường gì để cuộc sống mình thật có ý nghĩa, đóng góp nhiều nhất cho quê hương, đất nước. Câu hỏi nghe có vẻ lớn lao, nhưng thật ra cũng rất đơn giản. Cuộc sống có ý nghĩa của thế hệ trẻ ngày nay, không phải chỉ có việc cầm súng ra chiến trường bảo vệ Tổ quốc, mà sống có nghĩa là sống để dâng hiến: Phải có tinh thần yêu thương mới có dâng hiến đúng. Mỗi người ở vị trí của mình sẽ có một cách dâng hiến riêng, không ai giống ai cả. Người dâng hiến sức lực, người dâng hiến trí tuệ, tinh thần,… Tất cả đều rất đáng trân quí và là nguồn lực cho xã hội phát triển. Đối với đoàn viên, thanh niên, dâng hiến được thể hiện bằng việc tham gia tích cực vào những hoạt động xã hội do tổ chức Đoàn, hội phát động. Hãy luôn ý thức rằng lý tưởng sống có nghĩa không phải nằm trong những ước mơ bay bổng, xa vời mà nó được thể hiện qua những việc bình dị nhất!
Trên đây là 02 lời dạy của Bác Hồ trong quyển sách “Hồ Chí Minh và những di huấn với thanh niên” do Nhà xuất bản Thanh niên đã tổ chức biên soạn và xuất bản. Quyển sách còn rất nhiều lời dạy của Bác dành cho thế hệ trẻ. Thông qua lời dạy của Bác đã truyền cảm hứng sống tốt đẹp cho biết bao thế hệ thanh niên, khích lệ chúng ta biết sống vì mọi người, vì đất nước, biết không ngừng nổ lực cố gắng, cống hiến một chút sức lực nhỏ trong công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước. Tuổi trẻ làm đẹp cho đời, sống có ý nghĩa, điểm tô cho xã hội bằng những việc làm cụ thể, thiết thực nhất. Không ngừng học tập và rèn luyện theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Lời Bác dạy còn mãi vang vọng: “Thanh niên là chủ tương lai của nước nhà. Thật vậy, nước nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh, một phần là do các thanh niên. Thanh niên muốn làm chủ tương lai cho xứng đáng thì ngay hiện tại phải rèn luyện tinh thần và lực lượng của mình, phải ra sức làm việc để chuẩn bị cho cái tương lai đó”. Người đã đặt niềm tin vào chúng ta, vào tuổi trẻ. Vận mệnh nước nhà nằm trong tay chúng ta, vì thế còn ngần ngại gì mà không chịu phấn đấu, để xứng danh tuổi trẻ thế hệ Bác Hồ? Dù ở đâu? Dù trong bất kì hoàn cảnh nào? Khó khăn khắc nghiệt đến nhường nào? Khi Tổ quốc cần chúng ta đứng lên “Đâu cần thanh niên có, việc gì khó có thanh niên”./.